Creativiteit in het onderwijs bevorderen

Creatief denken kan mensen helpen om zich verder te ontwikkelen door hun persoonlijk leven te verrijken, problemen op te lossen en nieuwe dingen te ontdekken. Daarnaast is creatief denken een vorm van ontspanning en werkt het bevrijdend. Natuurlijk bestaan er misvattingen over creativiteit.

Misvatting 1:
Picasso, Van Gogh, Mozart en Shakespeare doen ons meteen denken aan het woord 'creativiteit'. Maar creativiteit heeft niet enkel te maken met kunsten. Creativiteit kan betrekking hebben op alle onderdelen van het leven. Er is al sprake van creativiteit wanneer iemand nieuwe dingen doet met bestaande objecten, een probleem vanuit een andere hoek bekijkt, ideeën combineert, .. Je komt los van de bestaande ideeën, praktijken, gebruiken en objecten. Creatief denken is vakoverschrijdend en kan je in alle vakken bevorderen.

Misvatting 2:
Creativiteit kan je niet ontwikkelen, het is een aangeboren talent. Creativiteit kan je wel degelijk ontwikkelen door het te stimuleren. Ideeën ontstaan door kleine afwijkingen, kleine variaties en kleine creaties. Als we naar het verleden kijken zien we duidelijk dat belangrijke uitvindingen zijn ontstaan door verder te bouwen op kennis en ideeën van anderen. Door mensen vaak de kans te geven om ideeën te exploreren en hun verbeelding de vrije loop te laten gaan wordt het creatief vermogen aangewakkerd.

Misvatting 3:
Creativiteit is een individueel gebeuren. Grote uitvinders konden hun uitvindingen niet realiseren zonder de hulp en steun van een team medewerkers. Creëren is vaak een kwestie van teamwerk. Hierdoor komen er verschillende ideeën, voorstellen, talenten en kennis samen. Ze kunnen verder bouwen op elkaars inbreng. Vandaag de dag zijn hedendaagse problemen zo complex dat verschillende mensen nodig zijn om deze op te lossen.

Misvatting 4: 
Creativiteit is altijd positief. Ideeën zijn niet altijd waardevol. Vaak ontstaan ideeën vanuit onze ontevredenheid en biedt het maar een oplossing voor een kleine groep mensen. Creatief denken en doen kan in het onderwijs worden ingebed in allerhande opdrachten en taken waarbij leerlingen kleine en grote problemen trachten op te lossen. Leerlingen moeten hun nieuwe ideeën dan aftoetsen aan de opdracht. Zo kan creatief denken het probleemoplossend vermogen van kinderen verhogen en hen leren planmatig te denken.

Misvatting 5: 
Enkel creatieve leerkrachten kunnen creativiteit bij leerlingen stimuleren. Alle leerkrachten zijn creatief. Zoals we eerder al zeiden is creativiteit is dat gestimuleerd en ontwikkeld kan worden. Als leerkracht is het vooral belangrijk dat je openheid creëert voor leerlingen om creatief te denken en doen. Door in je leerlingen te geloven kunnen zij jou verbazen.

Hoe kan je als leerkracht creativiteit bij je leerlingen bevorderen? Enkele tips: 

• Laat leerlingen bepaalde onderdelen van de schoolomgeving mee vorm geven zoals bijvoorbeeld het inrichten van een klaslokaal. 
• Stel uitdagende vragen waarbij leerlingen hun voorkennis, verbeelding en teamkracht bij nodig hebben. 
• Gebruik de omgeving van de school en neem je leerlingen mee op pad. 
• Laat leerlingen een einde bedenken voor een verhaal. 
• Laat leerlingen in groep uitdagende problemen oplossen die aansluiten bij hun interessegebied. Zorg dat de groep varieert door bijvoorbeeld verschillende klassen door elkaar te mengen. 
• Daag leerlingen uit om zelf een onderbouwde en duidelijke les te geven aan hun medeleerlingen. Je kan hen ook les laten geven aan leerlingen uit een jaar lager. 
• Nodig ervaringsdeskundigen, ouders of experts uit in de klas zodat zij hun ervaringen kunnen delen met jouw leerlingen. 
• Bekijk problemen steeds vanuit verschillende perspectieven. 
• Laat leerlingen dingen creëren met heel weinig materiaal. 

Van den Branden, K., (2012). Creativiteit in het onderwijs bevorderen. Gevonden op 22 november 2016 op het internet: https://duurzaamonderwijs.com/2012/08/22/creativiteit-in-het-onderwijs-bevorderen/